Foto: iStock/Gulliver
De hersenen van een kind zijn geen miniatuurreplica van die van een volwassene. Het is in aanbouw en nog steeds verbonden met de wereld. En het is aan de ouders om een wereld te creëren, zowel fysiek als sociaal, die rijk is aan instructies en aanwijzingen. Gebaseerd op jarenlang onderzoek in de neurowetenschappen en psychologie, zijn hier zeven opvoedingsregels om uw kind te helpen een brein op te bouwen dat flexibel en veerkrachtig is.
1. Wees een tuinman, geen timmerman
Klinkt raar voor jou? Timmerlieden snijden hout in de vorm die zij willen. Tuinders helpen dingen vanzelf te groeien door ze voorzichtig te cultiveren en vorm te geven. Op dezelfde manier kunnen ouders hun kind tot iets specifieks kneden, bijvoorbeeld een virtuoze violist. Of ze kunnen een omgeving bieden die een gezonde groei stimuleert, in welke richting het kind ook gaat. Als je eenmaal weet wat voor soort plant je kweekt, kun je de grond afstemmen, zodat deze wortel schiet en goed gedijt.
Kijk beter:
2. Praat en lees met uw kind
Onderzoek toont aan dat zelfs als baby’s nog maar een paar maanden oud zijn en de betekenis van woorden niet begrijpen, hun hersenen deze al gebruiken. Dit legt een neurale basis voor later leren. Dus hoe meer woorden ze horen, hoe groter het effect. Ze zullen ook een betere woordenschat en begrijpend lezen hebben. Het is vooral nuttig om kinderen ‘emotiewoorden’ (dat wil zeggen verdrietig, blij, teleurgesteld) te leren. Hoe meer ze weten, hoe flexibeler ze kunnen handelen. Zie jezelf als een gids in de mysterieuze wereld van mensen en hun bewegingen, emoties en geluiden.
3. Leg dingen uit
Het kan vermoeiend zijn als je kind voortdurend vraagt: ‘Waarom?’. Maar als je hem iets uitlegt, heb je iets nieuws uit de wereld gehaald en voorspelbaar gemaakt. De hersenen werken efficiënter als ze goed anticiperen.
Vermijd het beantwoorden van ‘waarom’-vragen met ‘Omdat ik het zei’. Kinderen die begrijpen waarom ze zich op een bepaalde manier moeten gedragen, kunnen hun acties effectiever reguleren.
Als het enige wat ze weten is: ‘Ik moet niet alle chocolade opeten omdat mama dat zegt, en dan kom ik in de problemen’, dan helpt het helemaal niet als jij er niet bent. Het is voor kinderen beter om te begrijpen: ‘Ik moet niet alle koekjes opeten, want dan krijg ik maagpijn en moet ik naar de tandarts.’ Deze redenering helpt hen de gevolgen van hun daden te begrijpen en bevordert het empathie.
Kijk beter:
4. Beschrijf de activiteit, niet de persoon
Als je jongen zijn zusje op het hoofd slaat, noem hem dan geen ‘stoute jongen’. Wees specifiek: ‘Stop met het slaan van je zus. Het doet haar zoveel pijn en maakt haar verdrietig. Zeg haar dat het je spijt.’
Dezelfde regel is van toepassing op lof: noem uw dochter geen ‘braaf meisje’. Geef in plaats daarvan commentaar op haar daden: ‘Je hebt een goede keuze gemaakt door je broer niet terug te slaan.’ Dit soort bewoordingen zullen haar hersenen helpen bruikbare concepten over haar daden en zichzelf te ontwikkelen.
5. Help kinderen jou na te doen
Is het u opgevallen hoe sommige taken die voor u werk lijken (bijvoorbeeld het huis schoonmaken of de tuin wieden) met een kind kunnen worden gedaan? Kinderen leren op natuurlijke wijze door te kijken, te spelen en vooral door volwassenen te kopiëren. Dit is een effectieve manier van leren en geeft ze een gevoel van beheersing. Geef ze dus een miniatuurbezem, tuinschop of speelgoedgrasmaaier en laat de imitatie beginnen.
