De ontwikkeling van sommige ziekten kan in verband worden gebracht met migratiegebeurtenissen van duizenden jaren geleden

Het genetische risico op multiple sclerose, maar ook op ziekten zoals diabetes type 2 en de ziekte van Alzheimer, kan in verband worden gebracht met grote migratiegebeurtenissen die meer dan 5.000 jaar geleden plaatsvonden.

In tijdschrift Natuur Er wordt een wetenschappelijk onderzoek gepresenteerd dat gebruik maakt van het werk van wetenschappers van universiteiten en musea uit 15 landen, waaronder Groot-Brittannië, de VS, Zweden, Frankrijk, Zwitserland, Rusland en Oekraïne. Meer dan 5.000 genomen van overblijfselen van mensen die leefden tussen het Mesolithicum en de Middeleeuwen werden geanalyseerd. Het oudste genoom is afkomstig van de overblijfselen van een persoon die ongeveer 34 duizend jaar geleden leefde.

Het volgen van de chronologie die door de grote reeks genomen is gecreëerd, heeft tot de conclusie geleid dat migratiegebeurtenissen van duizenden jaren geleden verband hielden met de verspreiding van bepaalde genen naar Europa en Azië. Dit omvat genen die een verhoogd risico met zich meebrengen op ziekten zoals diabetes type 2 en de ziekte van Alzheimer. Migratiegebeurtenissen zijn ook een mogelijke verklaring voor de tweemaal hogere prevalentie van multiple sclerose in de Scandinavische landen vergeleken met die in Zuid-Europa.

De evolutie van de menselijke soort door de jaren heen heeft te maken gehad met genetische opslag en overdracht. In de afgelopen tienduizend jaar heeft de mensheid een explosieve groei doorgemaakt, vooral in Eurazië. Deze groei houdt ook verband met een verandering in de manier waarop mensen leven: landbouw en verstedelijking bieden nieuwe manieren om zich aan te passen aan het milieu. Een steeds meer sedentaire levensstijl en de stedelijke omgeving leiden tot fundamentele veranderingen in de samenstelling van het DNA – er beginnen steeds meer aandoeningen zoals obesitas, hartziekten en diabetes te ontstaan, waaraan ook het gebrek aan voldoende voedingsstoffen in voedsel bijdraagt.

Het menselijke immuunsysteem is ook veranderd. De evolutie van onze soort heeft ons vatbaar gemaakt voor bepaalde infectieziekten zoals HIV-1. In de loop van de tijd hebben we ons risico op bepaalde ziekten verminderd, maar ons risico op andere verhoogd. Hoewel we de afgelopen jaren ons risico op infectieziekten hebben verminderd, zijn mensen tegenwoordig gevoeliger voor auto-immuunziekten dan mensen duizenden jaren geleden. Een dergelijke dynamiek is ook aangetroffen bij kanker en neurodegeneratieve ziekten: een verhoogd risico op kanker gaat gepaard met een lager risico op de ziekte van Alzheimer of de ziekte van Parkinson.

Referenties:
Universiteit van Kopenhagen.
Ontdekkingen uit oud menselijk DNA. https://phys.org/news/2024-01-discoveries-gleaned-ancient-human-dna.html
Barrie, W. Een verhoogd genetisch risico op multiple sclerose ontstond in steppe-veehouderspopulaties. thttps://www.nature.com/articles/s41586-023-06618-z
Irving-Pease, E. Het selectielandschap en de genetische erfenis van oude Indo-Aziaten. https://www.nature.com/articles/s41586-023-06705-1
Benton, M. De invloed van de evolutionaire geschiedenis op de menselijke gezondheid en ziekte. https://www.nature.com/articles/s41576-020-00305-9