Uit onderzoek blijkt de betrokkenheid van vitamine D in het fysiologische proces, wat mogelijk de pathofysiologie van neurodegeneratieve, cardiovasculaire, reumatologische ziekten, diabetes, vruchtbaarheid, vermoeidheidsgerelateerde aandoeningen en kanker kan beïnvloeden.
Het onderzoek is gepubliceerd in Voedingsstoffen en gekeken naar de vermindering van vermoeidheid na inname van vitamine D op basis van databaserecords Web of Science, Scopus en PubMed. Vitamine D reguleert vermoeidheid door ontstekingen en neurotransmitters onder controle te houden, door oxidatieve stressoren en inflammatoire cytokines te veranderen. Vitamine D is betrokken bij processen zoals redoxreacties, de vorming van reactieve zuurstofgroepen en de mitochondriale functie. Vitamine D vermindert oxidatieve stress door de niveaus van induceerbare stikstofoxidesynthase te verlagen (iNOS), cyclo-oxygenase-2 (COX-2) en nucleaire factor-kappa β (NFkβ).
De activering van vitamine D wordt verhoogd tijdens cellulaire stress en kan de mitochondriale functies van skeletspieren verbeteren door oxidatieve stress te verminderen. De vitamine bevordert transcriptionele processen van de primaire redoxregulator en antioxiderende activiteit door verwante genen te reguleren. Vitamine D beïnvloedt het epigenoom door de binding van de genomische vitamine D-receptor te versterken (VDR), regulering van CCCTC-bindende factorniveaus (CTCF) en het beïnvloeden van de generatie van een topologisch verbonden domein (BEETJE).
Vitamine D reguleert immunologische functies en ontstekingsprocessen, met een causaal verband tussen ontstekingen en vitamine D, en bevordert ontstekingsremmende werkingen door cytokines zoals interleukine (IL)-4, 5 en 10 en directe effecten op immuuncellen. Bovendien vermindert vitamine D de niveaus van pro-inflammatoire cytokines zoals interleukine-2, tumornecrosefactor-alfa (TNF-a) en interferon-gamma (IFNγ).
Vitamine D is essentieel voor het beheersen van vermoeidheidsgerelateerde neurotransmitters zoals serotonine en dopamine en reguleert groeifactoren. Verder onderzoek naar de relatie tussen plasma-vitamine D en de ziekte van Parkinson of andere ziekten van het zenuwstelsel is nodig om het gebruik ervan bij de preventie van neurodegeneratie te rechtvaardigen.
Chronische hypovitaminose D wordt in verband gebracht met hart- en vaatziekten en metabolische disfunctie en kan een significante comorbiditeit of risicofactor zijn voor vroegtijdige sterfte. Verschillende onderzoeken hebben een omgekeerde relatie gevonden tussen vitamine D-tekort en een lager algemeen sterftecijfer en een lager risico op kanker.
Vermoeidheid is een veel voorkomend symptoom van veel auto-immuunziekten. De onderzoekers bevelen een plasma-vitamine D-test aan bij patiënten met vermoeidheidssymptomen, omdat lage vitamine D-waarden in het bloed vaak voorkomen bij deze patiënten en de behandeling resulteert in een significante vermindering van de ernst van de vermoeidheid.
Vitamine D is in verband gebracht met genregulatie die verband houdt met neuroplasticiteit en neuroprotectie. Preklinische onderzoeken hebben een storing aangetoond in het transport van neurotransmitters zoals glutamaat en gamma-aminoboterzuur (GABA) bij hypovitaminose D. Vitamine D-tekort in de kindertijd beïnvloedt de neuronale ontwikkeling, axonale verbindingen, dopamine-ontogenie en de structuur en functie van de hersenen.
De onderzoeksresultaten benadrukken de modulatie van vermoeidheid door vitamine D, voornamelijk door het verminderen van oxidatieve stress en het reguleren van de neurotransmitterniveaus. Hoewel er een duidelijk verband bestaat tussen vermoeidheid en vitamine D bij oudere patiënten en patiënten met multiple sclerose, is er beperkt bewijs voor andere pathologieën zoals fibromyalgie, reumatologische ziekten, myasthenia gravis en kanker.
Referenties:
